مدل مدیریت رسوب مخزن بر مبنای اصول توسعه پایدار با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره

با توجه به دیدگاه های مرسوم در روش های رسوبزدایی در سدها مبتنی بر دیدگاه عمرطراحی(دوره زمانی معین) و عدم بررسی عملکردی درطی طول عمر مخزن (فقدان فرآیند مدیریت رسوب) در جوامع درحال توسعه، در این تحقیق به نگرشی مدیریتی و تصمیم ساز در رسوبزدایی مخازن پرداخته شده است. دراین راستا، استراتژی های کنترل منابع رسوب و فرسایش در مدیریت حوضه به منظور کاهش جریان های رسوبی با ساماندهی بالادست رودخانه در سطح حوضه از قبیل ایجاد پوشش گیاهی،کشت نواری و... در نظر گرفته شده است. در این تحقیق از نگرش توسعه پایدار در مدیریت رسوب با دیدگاه درازمدت در طراحی به معنای حفظ و نگهداری دائمی ظرفیت مخزن بطور مستمر با بررسی و تعاریف پارامتر های موثر اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی(از قبیل، هزینه ساخت، باررسوبی، ارزش آب آبیاری و...) به عنوان شاخص های پایداری و تاثیر آن در بکارگیری روش های مدیریت رسوب(استراتژی های کنترل رسوب وفرسایش) بکار گرفته شده است. حال برای تبیین نگرش فوق اقدام به شبیه سازی بالادست سد(در سطح حوضه) با استفاده از مدل swat و تاثیر هریک از روش های کنترل رسوب که به عنوان بهترین راهکار مدیریتی(bmp)یاد می شود، پرداخته شد و سپس اولویت بندی روش های کنترل رسوب با یک سری سناریوهای پیشنهادی محتمل به معنای تغییر در اولویت بندی شاخص های پایداری با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره و نرم افزار definite برای یک مورد مطالعاتی در نظر گرفته شده است. در نهایت، به منظور تحلیل تغییر نتایج اولویت بندی در اثر عدم قطعیت های موجود در برآورد مقادیر مربوط به شاخص های پایداری و تعیین اوزان آنها، تحلیل حساسیت بر روی نتایج انجام شده و اولویت بندی نهایی استراتژی های مدیریت رسوب در مطالعه موردی ارائه شده است که بطور کل می توان گفت در تمام سناریوها روش پوشش گیاهی(استراتژی1) وکشت نواری(استراتژی2) در رتبه اول یا دوم و روش تراس بندی(استراتژی3) در اولویت سوم، روش آب بند(استراتژی5) در رتبه چهارم ودر نهایت حالت پایه(استراتژی4) در رتبه پنجم قرار گرفته است. در بخش تحلیل حساسیت برای عدم قطعیت 25 درصد، بیشترین تاثیر این عدم قطعیت در مقادیر و اوزان برای استراتژهای1و2 مربوط به سناریوی 5 و برای استراتژهای 3، 4 و5 مربوط به سناریوی 3 بوده است